ميراث نود به چه كسي مي‌رسد؟

ميراث نود به چه كسي مي‌رسد؟

    ماهنامه چراغ نامه ارديبهشت 98: صحبت­هايي كه از جام ملت­هاي آسيا شروع شده بود، در نهایت به حذف عادل فردوسي­پور از برنامه "نود" انجاميد. "فردوسي‌پور" كه بيش از یک دهه، تهيه­كنندگي و اجراي برنامه "نود" را به‌عهده داشت به آرامي از اجرای این برنامه كنار گذاشته شد.

   فردوسي­پور كه اصالتي كرماني دارد، نوشتن را زيرنظر اردشير لارودي در روزنامه "ابرار ورزشي" آغاز كرد و بعدها به واسطه شايستگي ذاتي توانست به يكي از محبوب­ترين مجري­هاي ورزشي بعد از انقلاب تبديل شود. اما همين بچه بااستعداد كه دوره دكتري رسانه را در دانشگاه تهران گذرانده، امروز بنابرتشخيص مدير رسانه ملي و شبكه سوم از گردونه "نود" خارج شده است. هرچند بعضی معتقدند، اين‌كه فكر‌كنيم مدير شبكه "سه" به‌تنهايي و بر‌اساس شناخت دروني به حذف فردوسي­پور از برنامه "نود" رسيده كمي بعيد است. بلکه ساختار سلسله‌مراتبي عريض و طويل صدا وسيما به گونه­اي است كه مدیر یک شبکه نمي­تواند به‌راحتي مجري­اي را كه جمع بسياري از خبرنگاران همين چند وقت پيش به شايستگي او اذعان داشته­اند يك تنه كنار بگذارد. مگر اين‌كه مديران رده بالاتر هم از دست او به ستوه آمده باشند.

   می‌توان گفت، شبكه "سه" رویه‌ جديدي را در برابر فردوسي‌پور اتخاذ كرده است، رويه­اي كه وقتي او به نحوه مديريت بحران ساختمان پلاسكو يا مسائل ديگر اجتماعي به شيوه خود اعتراض مي­كند، مسؤولان سازمان را بر آن مي­دارد تا علاج واقعه قبل از وقوع به انجام رسانند.

   برکسی پوشیده نیست که افكار عمومي در جامعه دو قطبي ما به دو حوزه افكارعمومي خاص و افكار عمومي عام تقسيم مي­شوند. صدا‌و‌سيما اولويت كاري و رضايت مخاطب­هاي خاص خود را در جلب توجه افكارعمومي خاص مي­داند. از همين روست كه اكثريت را فداي اقليت كرده و با ساخت برنامه­هايي بي­كيفيت با ‌البته بودجه‌هايي درخور، فقط موجب پركردن اوقات فراغت مردمي است كه روز‌به‌روز و ساعت‌به‌ساعت در زير بار مشكلات اقتصادي و معيشتي خَم مي­شوند.

   جايگزين فردوسي­پور اما در كوتاه مدت در كارش موفق نيست. به نظر مي­رسد مديران فرهيخته رسانه ملي به‌طور حتم و از كمي پيش­تر در انتخاب گزينه جايگزين به وحدت نظر رسيده­اند و البته تا چهره شدن مجري جديد هم راهي طولاني در پيش است. چهره­اي كه بتوان در هر حال جريان گفتماني­اش را هدايت كرد. كسي كه بتوان به او بگوها و مگوها را گوشزد كرد و در هر حال اين فرد هر كه باشد وارث امپراتوري نود محسوب مي­شود. وقتي یک فرد قوي و با­ دانش به‌ هر‌دليلي از كاري عزل و فرد دیگری جايگزين او مي­شود، بايد تا سال­هاي سال خواسته يا ناخواسته زير سايه فرد قبلي بماند و در صورت بروز شايستگي­هاي ذاتي و نه سفارشي، خود را به اوج برساند.

  اما نكته مهم ديگر در ‌خصوص سلبريتي­هاي رسانه­اي مثل مهران مديري،‌ فردوسي­پور و ديگران در اين است كه آنها هرچند چهره‌هاي موفقي در حوزه رسانه­هاي ديداري ما هستند، اما چون حياتشان به برنامه‌های تلویزیونی‌شان گره خورده، نمی‌توانند برخلاف منافع خود و سازمان متبوع خود گام بردارند، از‌اين رو ساده­انگارانه است كه بخواهيم آنها را منتقد جرياني بدانيم، كه پرورششان داده و از اين مسير به شهرت يا ثروت رسانده است. كما اين‌كه نمي­توان به ذات نخبگي اين افراد هم شك كرد. اما آنها هرچه دارند از حضور در قاب رسانه دارند. امكاني كه براي افراد بسيار زياد و بااستعدادتر از ايشان وجود نداشته است. امكاني كه اگر مي­توانست مرحوم بهرام شفيع را هم از برنامه "ورزش و مردم" حذف  و در طول اين بيش از سه دهه مجريان و افراد شايسته ديگري را جانشين اين انسان شريف مي­كرد.كسي كه براي نخستين بار به عنوان گزارشگر ورزشي در جام جهاني 90 ايتاليا حضور يافت تا بازي‌هاي آن دوره از جام جهاني را در استاديوم‌هاي كشور ميزبان به صورت زنده گزارش كند و البته كسي نفهميد چرا بيشتر گزارش­هاي جام جهاني 90 را عباس بهروان و از داخل استوديوي صدا و سيماي جام جم انجام­داد. كسي كه هم­زمان سال‌هاي سال رياست فدراسيون "هاكي" را هم به‌عهده داشت.‌ به‌طور حتم جايگزين­هاي او در "ورزش و مردم" و فدراسيون "هاكي" كار دشواري در پيش دارند. هرچند شاید اگر شرايط حضور و گردش نخبگان در تمامي حوزه­ها در مسير اعتدال پیش می‌رفت چهره­هاي سلبريتي رسانه­اي مثل فردوسي­پور، مهران مديري، بهرام شفيع و ...‌ زودتر تغيير مي­كردند. همان­گونه كه عطا بهمنش، ‌مجيد وارث،‌‌ حبيب روشن­زاده،‌ عباس جاراللهي،‌ جهانگير كوثري،‌ هادي صالح­نيا،‌ عباس بهروان و ديگران تغيير كردند.

امری مسلم است كه جامعه مديريتي ما با نخبه­پروري مخالف است.  در اين ميان فردوسي­پور بي‌شك يكي از مجريان تأثيرگذار ورزشي بعد از پیروزی انقلاب است. تسلط و دانش او به فوتبال و مسائل حاشيه و متن آن درخور توجه است. او فرزند محبوب رسانه بوده و طرفداران زيادي دارد، اما نباید از نظر دور داشت که جايگاه و موفقيت فعلي خود را مرهون صدا و سيما است. فردوسي­پور يكي از نخبگاني است كه در کنار استعدادهای ذاتی خود با داشتن اندکی جوهره شانس توانست به محبوبيت در قلب طرفداران فوتبال برسد. از اين دست نخبگان در جامعه ما فراوانند. اگرچه بعضی براین باورند، آنچه اهمیت دارد این است که باید مراقب باشیم تا از نخبگان بُت نسازيم، چرا که آنها همگي به خواست و تقاضاي مخاطب و جامعه چهره مي­شوند وگرنه... ./